Wybierając kabel ziemny do zasilania domu, altany, garażu lub rozdzielni przemysłowej, często pojawia się pytanie: YKY czy YAKY? Oba kable mogą być układane w ziemi i są wykorzystywane w instalacjach zewnętrznych, ale różnią się jednym, kluczowym elementem – materiałem żył przewodzących. W tym artykule wyjaśniamy, czym się różnią kable YKY i YAKY, jakie mają właściwości i w jakich sytuacjach warto sięgnąć po każdy z nich.

Główna różnica między kablami YKY a YAKY to materiał przewodzący. Kabel YKY ma żyły wykonane z miedzi, natomiast YAKY – z aluminium. Miedź przewodzi prąd znacznie lepiej niż aluminium (ok. 60% lepsza przewodność), co oznacza, że kabel miedziany może mieć mniejszy przekrój niż aluminiowy przy tej samej obciążalności prądowej. Dodatkowo miedź jest bardziej trwała, odporna na utlenianie i łatwiejsza w montażu – jest elastyczna i dobrze znosi wielokrotne zginanie. Z kolei aluminium jest tańsze i lżejsze, ale mniej elastyczne i bardziej podatne na uszkodzenia mechaniczne podczas instalacji.

Kabel YKY to standardowy wybór dla większości instalacji domowych i przyłączy zasilających, szczególnie tam, gdzie ważna jest trwałość, niezawodność i kompaktowy rozmiar kabla. Najczęściej stosuje się go do zasilania budynków mieszkalnych, garaży, pomp, warsztatów czy systemów oświetlenia ogrodowego.

Przykłady typowych zastosowań:

• YKY 3x2,5 mm² – oświetlenie zewnętrzne, małe odbiorniki,
• YKY 5x10 mm² – zasilanie domu jednorodzinnego o mocy do 16 kW,
• YKY 5x16 mm² – instalacje o większej mocy lub na dłuższych dystansach.

YKY jest również odporny na wilgoć, promieniowanie UV i uszkodzenia mechaniczne, dzięki czemu może być bezpiecznie układany bezpośrednio w ziemi, w peszlu lub w posadzce. Więcej o kablach YKY przeczytasz tutaj.

Kabel YAKY to tańsza alternatywa dla kabli miedzianych. Sprawdza się głównie w sytuacjach, gdy:

• potrzebny jest długi odcinek kabla (np. 50, 100 lub więcej metrów),
• przewód nie będzie często zginany ani prowadzony przez trudne przejścia (np. fundamenty, ściany),
• zależy nam na niższych kosztach instalacji,
• montaż odbywa się w warunkach przemysłowych lub tymczasowych.

Warto jednak pamiętać, że aby osiągnąć taką samą obciążalność prądową co kabel miedziany, kabel YAKY musi mieć większy przekrój. Na przykład: jeśli do zasilania domu wystarczyłby YKY 5x10 mm², to w wersji aluminiowej trzeba już zastosować YAKY 5x16 mm².

Kabel miedziany (YKY) jest bardziej elastyczny, łatwiejszy w układaniu i mniej narażony na złamania przy zginaniu. Może być więc wygodniejszy podczas prowadzenia przez peszle, fundamenty czy w posadzkach.

Z kolei kabel aluminiowy (YAKY) jest sztywniejszy i wymaga większej ostrożności przy wyginaniu – źle wykonane zakończenia mogą powodować luzy i podgrzewanie złącz.

W instalacjach aluminiowych należy też stosować odpowiednie końcówki kablowe (np. tulejki Al lub Al-Cu) oraz zabezpieczać połączenia przed utlenianiem specjalną pastą antykorozyjną.

Kabel YKY to wyższa trwałość i przewodność, mniejsze rozmiary przy tej samej mocy, łatwiejszy montaż, ale wyższa cena. Z kolei kabel YAKY to niższy koszt zakupu, większe rozmiary (przy tej samej mocy), większe wymagania montażowe i ograniczenia w elastyczności i trwałości.

Do instalacji domowych, przyłączy ZK, instalacji w budynkach czy posadzkach – rekomendujemy YKY. Do instalacji długich, zewnętrznych, budżetowych lub przemysłowych – rozważ YAKY, o ile dopuszczasz większy przekrój i jesteś świadomy różnic montażowych.

W razie wątpliwości zawsze warto skonsultować wybór z elektrykiem – nie tylko ze względu na zgodność z przepisami, ale przede wszystkim dla bezpieczeństwa i trwałości instalacji.