Kable typu YKY to jedna z najczęściej stosowanych grup kabli w instalacjach elektrycznych i energetycznych. Najczęściej spotykane są w instalacjach ziemnych, stąd potocznie określane jako kable ziemne, jednak ze względu na swoje właściwości są również wykorzystywane do instalacji na powierzchni, na przykład na zewnątrz budynków. W artykule tym przedstawimy szczegółowo budowę, podstawowe właściwości oraz przykładowe zastosowania tych kabli.

Oznaczenie YKY jest skrótem wskazującym na materiały zastosowane w konstrukcji kabla:

• Y – izolacja żył wykonana z PVC (polwinitu),
• K – kabel,
• Y – powłoka zewnętrzna wykonana również z PVC.

W praktyce kabel YKY składa się z jednej lub kilku żył miedzianych pokrytych izolacją z PVC oraz wspólnej, dodatkowej zewnętrznej powłoki ochronnej PVC.

Typowy kabel YKY zbudowany jest z następujących elementów:

• Żyły przewodzące miedziane – charakteryzujące się wysoką przewodnością elektryczną.
• Izolacja żył – izolacja PVC w kolorach zgodnych z normami, co ułatwia prawidłowe połączenia elektryczne.
• Powłoka zewnętrzna – zazwyczaj czarna izolacja PVC, nadająca odporność na czynniki atmosferyczne, uszkodzenia mechaniczne oraz działanie wilgoci.

Z powodu dobrze zabezpieczonej budowy, kable te wyróżniają się dużą odpornością na uszkodzenia mechaniczne oraz na oddziaływanie wilgoci.

Kabel YKY najczęściej występuje jako wielożyłowy, na przykład:

• YKY 3x2,5 mm² (3 żyły, każda o przekroju 2,5 mm²)
• YKY 5x10 mm² (5 żył, każda o przekroju 10 mm²)
• YKY 4x16 mm² (4 żyły, każda o przekroju 16 mm²)

Najważniejsze właściwości kabli YKY, które sprawiają, że są chętnie stosowane w instalacjach elektrycznych, to przede wszystkim:

• Odporność na wilgoć – kable YKY można bezpiecznie stosować w wilgotnym środowisku, także okresowo poddawanym działaniu wody (np. podtopienia, intensywne opady deszczu). Jednakże nie zaleca się ich trwałego zanurzenia bez dodatkowych zabezpieczeń.
• Odporność na promieniowanie UV – dzięki specjalnej powłoce zewnętrznej, kabel może być stosowany także w miejscach nasłonecznionych (np. na zewnątrz).
• Wysoka wytrzymałość mechaniczna – solidna izolacja zewnętrzna chroni kabel przed uszkodzeniami mechanicznymi podczas montażu i eksploatacji.
• Szeroki zakres temperatur pracy – standardowo od -30°C do +70°C, co umożliwia bezproblemowe użytkowanie w różnych warunkach klimatycznych.
• Trwałość – poprawnie zamontowane kable YKY mogą działać bezawaryjnie przez dziesięciolecia.
  Napięcie znamionowe – standardowe napięcie robocze kabli YKY to 600/1000 V, co pozwala na ich szerokie zastosowanie zarówno w domowych, jak i przemysłowych instalacjach elektrycznych.

Głównym obszarem zastosowania kabli YKY jest układanie w ziemi, stąd nazwa potoczna: „kabel ziemny”. Typowe zastosowania obejmują:

• Przyłącza elektryczne do budynków – najczęściej wybierane przekroje to YKY 5x10 mm², YKY 5x16 mm² lub YKY 4x16mm2 (w starych instalacjach) dla domów jednorodzinnych o większym zapotrzebowaniu energetycznym (np. 16 kW).
• Instalacje zewnętrzne oświetlenia ogrodowego, podjazdów i chodników – zazwyczaj kabel YKY 3x1,5 mm² lub YKY 3x2,5 mm².
• Instalacje energetyczne przemysłowe, warsztatowe czy gospodarcze – wymagające wyższych przekrojów kabli od 5x4mm² do 5x16mm², w zależności od zapotrzebowania i obciążenia.

Kabel YKYżo jest specjalnym wariantem kabla energetycznego typu YKY. Jego cechą charakterystyczną jest obecność jednoznacznie oznaczonej, kolorystycznej żyły ochronnej (PE), która zawsze ma izolację w kolorze żółto-zielonym. Taki kabel stosowany jest przede wszystkim w instalacjach elektrycznych zgodnych z obowiązującymi normami ochrony przeciwporażeniowej (np. układ sieci TN-S). Dzięki wyraźnie oznaczonej żyły ochronnej kabel YKYżo znacząco ułatwia poprawny montaż i minimalizuje ryzyko błędów związanych z identyfikacją przewodów podczas podłączania.

Z kolei standardowy kabel YKY jest typowym kablem energetycznym, izolowanym i zabezpieczonym powłoką z PVC. W przeciwieństwie do wersji YKYżo, zwykły kabel YKY nie posiada żyły ochronnej wyróżnionej standardowym kolorem (żółto-zielonym). Najczęściej wszystkie żyły w kablu YKY są czarne i ponumerowane, lub występują w różnych kolorach, ale bez jednoznacznie zdefiniowanego standardu dla żyły PE. Taki kabel może być stosowany w różnych układach sieci elektrycznych (zarówno TN-C, jak i TN-S), jednak wymaga od instalatora samodzielnego oznaczenia lub odpowiedniej identyfikacji żyły ochronnej. Pod względem parametrów technicznych, kabel YKYżo nie różni się niczym od zwykłego kabla YKY. 

W zastosowaniach domowych i małych inwestycjach budowlanych najczęściej spotykane są kable:

• YKY 3x2,5 mm² – najpopularniejszy wybór do instalacji oświetlenia ogrodowego i drobnych urządzeń zewnętrznych.
• YKY 5x10 mm² oraz YKY 4x16 mm² – typowe rozwiązanie dla zasilania całego budynku mieszkalnego.
• YKY 5x6 mm² oraz 5x4 mm² – używane np. do zasilania garaży, altan czy budynków gospodarczych.

Cena kabla YKY jest uzależniona od wielu czynników, przede wszystkim od przekroju, ilości żył oraz producenta. Orientacyjnie, cena za 1 metr bieżący wynosi:

• YKY 3x2,5 mm² kosztuje od ok. 4 do 15 zł/m
• YKY 5x10 mm² kosztuje od ok. 25 do 50 zł/m
• YKY 4x16 mm² kosztuje od ok. 40 do 65 zł/m

Ceny mogą się różnić w zależności od producenta czy ilości kupowanego kabla.

Kable YKY to solidne, trwałe i niezawodne rozwiązanie do instalacji elektrycznoenergetycznych, szczególnie tych układanych w ziemi lub w miejscach narażonych na wilgoć. Dzięki swojej uniwersalności, dużemu wyborowi przekrojów oraz odporności na warunki atmosferyczne są chętnie wykorzystywane zarówno przez profesjonalnych instalatorów, jak i klientów indywidualnych. Wybierając kabel YKY, zawsze warto zwracać uwagę na przekrój, jakość wykonania oraz producenta przewodu – te czynniki wpływają bezpośrednio na trwałość całej instalacji.