


Automatyzacja oświetlenia to jeden z najprostszych sposobów na zwiększenie komfortu użytkowania i zmniejszenie kosztów energii. Automat zmierzchowy modułowy, montowany na szynie DIN w rozdzielnicy, pozwala włączać i wyłączać oświetlenie w zależności od poziomu światła w otoczeniu. Dzięki temu użytkownik nie musi pamiętać o ręcznym sterowaniu lampami, wszystko bowiem odbywa się automatycznie, zgodnie z ustawionymi parametrami.
Rodzaje automatów zmierzchowych
Na rynku dostępne są różne typy automatów zmierzchowych, różniące się przede wszystkim sposobem montażu i konstrukcją:
Automaty zmierzchowe modułowe (na szynę DIN) – montowane w rozdzielnicy elektrycznej, w standardowym gnieździe na szynie DIN.
Automaty zmierzchowe natynkowe lub do puszki instalacyjnej – montowane bezpośrednio na ścianie lub elewacji, często stosowane w prostych instalacjach zewnętrznych lub montowane wewnątrz puszki podtynkowej, zwykle w pobliżu włącznika lub punktu oświetleniowego.
W dalszej części artykułu omówimy przede wszystkim wersję modułową, ale warto pamiętać, że rozwiązania natynkowe i puszkowe są alternatywą, gdy montaż w rozdzielnicy nie jest możliwy lub uzasadniony.
Co to jest automat zmierzchowy modułowy?
Automat zmierzchowy modułowy to urządzenie przeznaczone do montażu w rozdzielnicy na standardowej szynie DIN. Jego zadaniem jest włączanie i wyłączanie obwodów elektrycznych - zazwyczaj oświetleniowych - w reakcji na spadek lub wzrost poziomu oświetlenia otoczenia. Składa się z części sterującej montowanej w rozdzielnicy oraz zewnętrznego czujnika zmierzchowego, który mierzy natężenie światła.
W zależności od producenta można spotkać różne określenia tego urządzenia:
włącznik zmierzchowy,
przekaźnik zmierzchowy,
aparat zmierzchowy,
rzadziej zegar zmierzchowy.
Jak działa automat zmierzchowy na szynę DIN?
Działanie opiera się na odczycie wartości natężenia światła w luksach:
Pomiar – czujnik zmierzchowy rejestruje jasność otoczenia.
Porównanie – elektronika urządzenia sprawdza, czy wartość spadła poniżej ustalonego progu.
Przełączenie – po osiągnięciu progu automat uruchamia przekaźnik, włączając oświetlenie.
Wyłączenie – gdy jasność ponownie wzrośnie powyżej ustawionej wartości, przekaźnik odcina zasilanie obwodu.
W nowoczesnych modelach dostępna jest regulacja progu zadziałania (np. 2-100 lx) i opóźnienia włączania/wyłączania, aby uniknąć reakcji na chwilowe zmiany oświetlenia (np. błysk samochodowych reflektorów).
Zalety stosowania automatu zmierzchowego na szynę DIN
Automaty zmierzchowe modułowe mają wiele zalet, które czynią je praktycznym rozwiązaniem w instalacjach oświetleniowych. Ich montaż jest szybki, a działanie bezobsługowe, co przekłada się na oszczędności i wygodę użytkownika.
Najważniejsze korzyści:
Automatyczne sterowanie – brak konieczności ręcznej obsługi.
Oszczędność energii – światło działa tylko wtedy, gdy jest potrzebne.
Łatwy montaż w rozdzielnicy – standardowa szyna DIN.
Uniwersalność – współpraca z różnymi źródłami światła, w tym LED.
Odporność na zakłócenia – stabilne działanie w różnych warunkach.
Praktyczne zastosowania automatu zmierzchowego modułowego
Automaty zmierzchowe na szynę DIN są stosowane w wielu miejscach, zarówno prywatnych, jak i publicznych. Umożliwiają automatyczne sterowanie oświetleniem w sposób dostosowany do pory dnia i warunków pogodowych.
Przykładowe zastosowania:
oświetlenie elewacji budynków,
oświetlenie podjazdów i ogrodów,
lampy uliczne i parkowe,
reklamy i witryny sklepowe,
oświetlenie w halach przemysłowych i magazynach.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze automatu zmierzchowego?
Przy zakupie automatu zmierzchowego modułowego warto przeanalizować kilka kluczowych parametrów. To pozwoli dobrać urządzenie idealnie dopasowane do potrzeb i warunków pracy.
Czynniki do rozważenia:
Zakres regulacji czułości – im szerszy, tym większa elastyczność ustawień.
Rodzaj czujnika – wbudowany czy zewnętrzny (zależnie od warunków instalacji).
Obciążalność styków – dopasowana do mocy sterowanego obwodu.
Odporność na warunki atmosferyczne – szczególnie w przypadku czujników montowanych na zewnątrz.
Dodatkowe funkcje – opóźnienie, histereza, współpraca z zegarem sterującym.
Podsumowanie
Automat zmierzchowy modułowy to praktyczne urządzenie, które zapewnia automatyczne włączanie i wyłączanie oświetlenia w zależności od poziomu światła. Dzięki montażowi na szynie DIN można go łatwo zintegrować z istniejącą instalacją elektryczną. Wybierając model, należy zwrócić uwagę na zakres regulacji, rodzaj czujnika oraz obciążalność styków, aby zapewnić niezawodną pracę w długim okresie.