Co do czego? Oznaczenia, kolory i funkcje przewodów elektrycznych.

20/07/2021

Znasz ten moment, kiedy dopiero zaczynasz poznawać instalacje elektryczne i nagle z letargu wyrywają Cię różne, kolorowe i nie dokońca zrozumiałe przewody? 

Przyznajmy się- każdy miał tak choć raz, kiedy musiał stawić czoło wymianie gniazdka elektrycznego, włącznika czy też starej lampy.

Dlaczego przewody elektryczne są oznaczone konkretnymi kolorami i co one znaczą? Dowiedz się dlaczego są tak bardzo istotne i dlaczego warto dobrze zapamiętać ich przeznaczenie.

Słowo o przewodach elektrycznych

Przewody elektryczne służą do prowadzenia prądu elektrycznego wzdłuż określonej drogi. Wykonane są z materiału przewodzącego, czyli tak zwanych żył. Najczęściej występują w postaci drutów miedzianych, które są dodatkowo otoczone izolacją z elastycznego tworzywa sztucznego.

W środowisku domowym, najczęściej spotykamy przewód otoczony białą izolacją, w której znajdziemy trzy oddzielnie zaizolowane druty. I to właśnie te trzy ostatnie przewody posiadają swoje określone kolory, na które najczęściej będziemy zwracać uwagę.

Co oznaczają kolory przewodów?

Dlaczego oznaczenia kolorystyczne są niezbędne? Przede wszystkim pomagają utrzymać organizację oraz porządek instalacji, a także podnoszą bezpieczeństwo osoby, która prowadzi prace przy elektryce. 

Pamiętajmy, że bezpieczeństwo przede wszystkim! To dlatego oznaczenia kolorystyczne są unormowane prawnie przez Unię Europejską, a także polskie normy wydane przez Polski Komitet Normalizacyjny. Takie ustalenia pomagają uniknąć sytuacji, w której kolory przewodów będą niespójne, niejasne i - przez to - niebezpieczne. 

Przejdźmy w takim razie do konkretów- kolory. Wyróżniamy określone oznaczenia kolorystyczne:

Dla prądu stałego:

• Kolor czerwony - przewód z potencjałem dodatnim;
• Kolor czarny lub niebieski - przewód z potencjałem ujemnym.
  
  

Dla prądu przemiennego:

• Kolor brązowy lub czarny (dla instalacji jednofazowej) - przewód fazowy (L). Warto mieć jednak na uwadze, że w instalacjach trójfazowych może występować również w kolorze białym, szarym lub czerwonym;
• Kolor żółto-zielony - przewód ochronny (PE);
• Kolor niebieski - przewód neutralny (N). 

Gdzie podłączyć? Przewody elektryczne i ich funkcje

Wiemy już, że każdy przewód posiada swoje indywidualne oznaczenie kolorystyczne. Co to oznacza? Przede wszystkim powinno stanowić to dla Ciebie jasną instrukcję ,,hej, jestem przewodem fazowym i moje miejsce znajduje się po lewej stronie gniazdka!”. Pamiętajmy jednak, że poza kolorem, przewody różnią się również od siebie funkcją. 

• Przewód fazowy (L) - przewód znajdujący się pod napięciem. Musisz na niego uważać, gdyż jego dotknięcie może grozić porażeniem prądem! Przewód powinien zostać doprowadzony do zacisków z lewej strony gniazdka (patrząc od frontu);
• Przewód ochronny (PE) - jest połączony z przewodem neutralnym w rozdzielnicy lub z metalowym elementem w ziemi. Chroni przed porażeniem elektrycznym. Łączy się go ze stykiem ochronnym, tzw. “bolcem” gniazdka;
• Przewód neutralny (N) - umożliwia przepływ prądu do urządzeń jedno lub trójfazowych. Powinien być połączony z neutralnym punktem transformatora i uziemiony. Jego napięcie powinno wynosić 0 V (jeżeli urządzenie odbiornikowe nie jest podłączone do instalacji lub kontaktu). Przewód należy doprowadzić do zacisków z prawej strony gniazdka (patrząc od frontu).

Należy zwracać szczególną uwagę na odpowiednie podłączenie przewodów, gdyż pomylenie niektórych żył (na przykład L i PE) grozi porażeniem!

Przewody w starszych instalacjach elektrycznych

W starym budownictwie możesz jeszcze spotkać się z niewymienioną, starą instalacją. Warto jednak pamiętać o jej wymianie, gdyż zwiększy to nasze bezpieczeństwo, a także komfort użytkowania poszczególnych urządzeń elektrycznych. 

Powinniśmy wiedzieć, że w starszych instalacjach nie zwracano szczególnej uwagi na oznaczenia kolorystyczne. Najczęściej stosowane były dwa czarne przewody wykonane z aluminium:

• przewód ochronno-neutralny (PEN);
• przewód fazowy
  

W każdym przypadku, gdy oznaczenia są niejasne powinniśmy - po odpowiednim rozpoznaniu - oznaczyć przewody samemu! Na przykład za pomocą odpowiednich kolorów taśm. Ułatwi to pracę w przyszłości i zmniejszy ewentualne niebezpieczeństwa.