W polskim nazewnictwie kabli i przewodów zaszła fundamentalna zmiana. Od 12 października 2024 roku obowiązuje zaktualizowana wersja normy PN-IEC 60050-461:2024-09, wprowadzająca nową terminologię dotyczącą kabli elektrycznych. W praktyce oznacza to koniec z zamiennym stosowaniem słów „kabel” i „przewód” w odniesieniu do produktów kablowych. Nowe brzmienie normy zostało opracowane przez Polski Komitet Normalizacyjny i Stowarzyszenie Elektryków Polskich, zgodnie z wytycznymi Międzynarodowego Słownika Terminologicznego Elektryki (IEV). Jakie są skutki tych zmian? I co do tej pory było uznawane za główną różnicę między kablem a przewodem?

Przez wiele lat w polskiej praktyce technicznej funkcjonował dualizm pojęciowy – rozróżnienie między „przewodem” a „kablem”. Do tej pory powszechne były dwie definicje różnicujące te dwa terminy:

• Przewód to produkt prostszy, lżejszy, zbudowany z jednej lub kilku żył miedzianych (lub aluminiowych), pokrytych izolacją z PVC, stosowany głównie wewnątrz budynków, do instalacji w ścianach, sufitach, puszkach i rozdzielniach. Więcej o “starych” przewodach dowiesz się tutaj.
• Kabel to produkt o bardziej rozbudowanej budowie – często z dodatkową powłoką ochronną, ekranem, oplotem czy zbrojeniem, przystosowany do pracy w trudniejszych warunkach, takich jak ziemia, wilgoć, promieniowanie UV, czy środowiska przemysłowe. Więcej o “dotychczasowych” kablach przeczytasz w tym artykule.

W praktyce uznawano, że:

• YDY, YDYp, DY, LgY – to przewody instalacyjne,
• YKY, N2XH, XPKS, XRUHAKXS – to kable energetyczne.

Taki podział był szeroko stosowany w hurtowniach, dokumentacjach technicznych i projektach. Problem polegał jednak na tym, że w języku angielskim – języku dominującym w normach europejskich – wszystkie te produkty określane są jako „cables”, niezależnie od budowy.

Wraz z wprowadzeniem tej normy w Polsce przyjęto nową logikę: jeśli w oryginalnym tekście normy międzynarodowej występuje słowo „cable” lub „cables”, produkt ten w języku polskim ma być tłumaczony jako „kabel”, niezależnie od tego, czy wcześniej funkcjonował pod nazwą „przewód”. Mówiąc krótko, norma PN-IEC 60050-461:2024-09 zmienia nazwę “przewód” na “kabel”.

Na przykład:

• przewód jednożyłowy → teraz: kabel jednożyłowy,
• przewód grzejny → teraz: kabel grzejny,
• przewód giętki → teraz: kabel giętki,
• sznur → teraz: kabel elastyczny.

Nowe tłumaczenia z normą PN-IEC 60050-461:2024-09 mają na celu ujednolicenie terminologii i eliminację niejednoznaczności, szczególnie w dokumentacjach projektowych, instrukcjach producentów i systemach tłumaczeń wspomaganych komputerowo (np. Trados).

Wprowadzenie jednolitego nazewnictwa to krok w stronę:

• spójności dokumentacji technicznej (krajowej i międzynarodowej),
• lepszej komunikacji między projektantami, wykonawcami i producentami,
• większej precyzji w zamówieniach, opisach produktów i tłumaczeniach,
• eliminacji błędów wynikających z różnic między nazwami przyjętymi w Polsce a obowiązującymi w Europie.

Dla wielu wykonawców oznacza to konieczność aktualizacji dotychczasowych nawyków, dla projektantów – zmiany w opisach technicznych, a dla hurtowni – przebudowę katalogów i sklepu online.

Oto zestawienie przykładowych produktów, które zgodnie z nową normą muszą być nazywane jako „kable”, a nie „przewody”:

Nie do końca. Słowo „przewód” nadal będzie funkcjonować, ale zarezerwowane zostanie dla sytuacji, w których w oryginalnych normach użyto angielskiego słowa „conductor”, a nie „cable”. Dotyczy to przede wszystkim funkcji i ról konkretnych żył, np.:

• przewód uziemiający (earth conductor),
• przewód połączeniowy ekranów (shield bonding lead),
• przewód ciągły uziemiający (parallel earth continuity conductor).

W kontekście produktów handlowych, komponentów instalacyjnych czy kabli wielożyłowych – właściwym terminem będzie „kabel”.

Norma obowiązuje formalnie od 12 października 2024 roku, ale wdrażanie nowego nazewnictwa będzie odbywać się stopniowo – wraz z aktualizacjami kolejnych norm. Wiele istniejących norm zawiera jeszcze stare określenia, jednak są one sukcesywnie poprawiane przy kolejnych edycjach. Warto już teraz zacząć stosować nowe nazewnictwo w bieżących publikacjach i projektach.

Tak – zgodnie z nową normą, popularny przewód YDYp 3x2,5 to formalnie kabel YDYp 3x2,5. To samo dotyczy wszystkich jego wariantów: YDYp 3x1,5, YDYp 5x2,5 itd. Produkty wcześniej określane jako „przewody instalacyjne” oficjalnie zyskały status „kabli”.

Zmiana nie jest kosmetyczna – to nowy początek w nazewnictwie polskich produktów kablowych, który zbliża nas do ujednolicenia języka technicznego stosowanego w Unii Europejskiej i na świecie. Choć przez lata używano zamiennie słów „kabel” i „przewód”, dziś – przynajmniej w dokumentacji – mówimy jednym głosem: to są kable.

źródło: https://m.sep.com.pl/tydzien-w-sep/477/zmiany-w-polskim-nazewnictwie-produktow-kablowych.html